NAVO: Hoe Europa met Trump een deal kan sluiten

Door Leo Wielstra

De acties van de huidige Amerikaanse president Trump zijn erop gericht om de bestedingen sneller te verhogen. Dat is goed voor de veiligheid, maar vooral goed voor de Amerikaanse defensie industrie. En dat is natuurlijk handig voor zijn mogelijke herverkiezing.

Beïnvloeding van stakeholders

Vanuit een onderhandelingsperspectief voert Trump een aantal stappen heel succesvol uit. Hij is al vroeg begonnen met de beïnvloeding van zijn stakeholders. Dat begon al tijdens zijn campagne in 2016. Een positief effect hiervan was dat het veel Europese regeringsleiders hielp om het defensie budget inderdaad te verhogen. Een potentieel negatief effect was de reactie van de Europese Unie om een nauwere samenwerking op Defensie gebied te starten. Saillant detail: voortrekker hiervan was Michael Barnier, de Europese top onderhandelaar in het Brexit dossier.

Onderhandel tactieken

Verder hanteert Trump verschillende tactieken om zijn doel (herverkiezing) te bereiken. Hij slaat ankers: de norm van 2% moet al in 2019 bereikt worden, 5 jaar eerder dan eerder afgesproken. En niet 2% moet de norm zijn, maar 4%.

Natuurlijk laat hij zijn wensen gepaard gaan met dreigementen. Uit de NAVO stappen, terugtrekken van de troepen uit Duitsland, verhogen van de importtarieven voor Europese auto’s. En hij probeert de NAVO leden uit elkaar te spelen: isolatie van het VK, paaien van Turkije, paaien van Rusland.

Concession-trading

Wat zouden Europese regeringsleiders nog meer kunnen doen vanuit onderhandelingsperspectief? Iets dat altijd goed werkt bij harde onderhandelaars is het expliciet uitruilen van wensen. Wij noemen dat wel 'concession-trading'. Bij voorkeur met een harde Euro, of in dit geval Dollar, waarde.

OK, dus Trump wil dat we voor 30 miljard meer aan defensie gaan uitgeven? Wat zouden wij graag van hem willen dat zoveel waard is? Misschien alsnog een actieve ondersteuning van het akkoord van Parijs, en de Iraanse deal? Misschien een andere opstelling in Syrie en Noord Afrika? Vluchtelingen zorgen ook voor heel wat politieke discussies…

Eensgezindheid

Goed nadenken over onze wensenlijst leidt tot een concessie tabel die onze leiders op tafel kunnen leggen bij Trump. Zijn wens om zijn positie te behouden is normaal een diepgewortelde behoefte bij mensen zoals Trump. Een deal maakt hem sterker naar de Amerikaanse kiezer. Inhoudelijk zal het hem (of zijn kiezers) weinig interesseren waar hij akkoord tegen zegt…

Dat vereist natuurlijk wel dat de Europese leiders eensgezind zijn in hun wensenlijst. Na de vorming van de Europese organisatie voor defensie en veiligheid zou dat een mooie volgende taak zijn voor Federica Mogherini, EU commissaris. In het Brexit dossier zien we dat het gesloten houden van de rijen cruciaal is in deze onderhandelingen.